Wat is post-fotografie en wat doet AI ermee?

Wat is post-fotografie?

Post-fotografie is een term die wordt gebruikt voor beelden die niet per se gemaakt zijn met een camera. In plaats daarvan worden ze digitaal gecreëerd – bijvoorbeeld met kunstmatige intelligentie (AI). Het idee komt uit de kunstwereld en werd populair door kunstenaars zoals Joan Fontcuberta. Zij gebruikten al vroeg digitale technieken om beelden te maken die lijken op foto’s, maar die in werkelijkheid nooit hebben plaatsgevonden.

Waar fotografie vroeger vooral draaide om het vastleggen van de werkelijkheid, draait post-fotografie om verbeelding. Je maakt iets dat echt lijkt, zonder dat het ooit echt is geweest.

AI en fotorealistische beelden

Dankzij AI-tools zoals DALL·E, MidJourney of Stable Diffusion kun je met een paar woorden een compleet beeld laten genereren. Denk aan een portret van een persoon die niet bestaat, of een foto van een historisch moment dat nooit echt is gebeurd.

Deze AI-beelden zien er vaak zó realistisch uit, dat het verschil met een echte foto lastig te zien is. Dat roept vragen op: hoe weet je of iets echt is? En maakt het nog uit of een beeld echt is, als het goed genoeg voelt?

Waarom is dit belangrijk voor beginnende fotografen?

Als starter leer je hoe je met licht, compositie en instellingen een goed beeld maakt. Maar AI laat zien dat er ook andere manieren zijn om tot een beeld te komen. Dat is interessant, maar ook verwarrend.

Voor jouw eigen fotografie is het goed om te weten dat een "echte" foto altijd nog waarde heeft. Zeker in journalistiek, documentaire of familiefotografie is echtheid belangrijk. Foto’s vertellen verhalen – en mensen willen weten of dat verhaal klopt.

Hoe herken je echte foto’s?

Er zijn manieren om de echtheid van een foto vast te leggen. Zo kun je metadata opslaan (zoals wanneer en waar de foto is gemaakt), of gebruik maken van digitale watermerken. Vooral in de pers is dit steeds belangrijker: als beelden gemanipuleerd zijn, kan dat leiden tot desinformatie.

Tip: Als je serieus aan de slag gaat met fotografie, leer dan hoe je metadata kunt bekijken en bewaren. Veel camera’s slaan dit automatisch op.

Fotografie als kunst én techniek

Post-fotografie wordt vooral gebruikt door kunstenaars die graag experimenteren. Ze combineren AI, echte foto's en andere technieken om grenzen op te zoeken. Dat betekent niet dat traditionele fotografie verdwijnt – het krijgt juist een nieuwe plek.

Misschien gebruik jij straks wel AI om je eigen beelden aan te vullen, bijvoorbeeld met creatieve achtergronden of unieke portretstijlen. De combinatie van camera én computer biedt nieuwe mogelijkheden.

Let op met nep en recht

AI-beelden kunnen ook worden misbruikt, bijvoorbeeld bij nepnieuws of identiteitsfraude. Sommige AI-beelden lijken zó echt, dat mensen ze geloven – ook als ze niet kloppen. Wees daar alert op, en gebruik AI op een verantwoorde manier.

Als fotograaf is het goed om te weten waar de grens ligt tussen creativiteit en misleiding. Vraag jezelf af: waarom maak ik dit beeld? Wat wil ik ermee vertellen?

De toekomst van fotografie

Fotografie verandert. Net als de overstap van filmrolletjes naar digitale camera’s, is AI een nieuwe stap. Dat betekent niet dat ‘gewone’ fotografie verdwijnt – integendeel. Veel mensen zullen juist meer waarde gaan hechten aan echte, tastbare beelden.

Misschien wordt fotografie wel net zo nostalgisch als vinylplaten of analoge film. En tegelijk ontstaan er nieuwe rollen, zoals AI-curatoren of beeldverificatie-specialisten.

Tot slot

Post-fotografie klinkt misschien als een ver-van-je-bed-show, maar het raakt ook jouw wereld als beginnende fotograaf. Je hoeft niet meteen met AI aan de slag, maar het is goed om te weten wat er speelt. Blijf nieuwsgierig, blijf oefenen met je camera – en ontdek waar jij het verschil kunt maken: met echte verhalen, echte momenten en jouw eigen blik.