Natuurfotograaf worden: het pad van Marsel

Fotograaf: Marsel van Oosten 

DIt artikel is gabaseerd op een artikel van DIGIFOTO Pro 4.2025

Emigreren voor je passie

Marsel woont samen met zijn vrouw Daniella in Zuid-Afrika. Niet alleen omdat het een prachtige plek is, maar ook omdat het praktischer is voor hun werk. Ze organiseren fotografiereizen in landen zoals Zambia, Namibië en Botswana. “We organiseerden veel reizen in landen als Zambia, Botswana, Namibië en Zimbabwe en vlogen voortdurend naar Johannesburg. Als je dat negen keer per jaar moet doen, ben je veel tijd, energie en geld kwijt,” legt hij uit. Amsterdam was dus niet handig meer als thuisbasis. Vanuit Zuid-Afrika is het makkelijker om hun reizen te begeleiden – en dat doen ze inmiddels al achttien jaar.

Laatbloeier met een plan

Hoewel Marsel altijd al graag fotografeerde, werkte hij lange tijd in de reclame. Pas in 2007 besloot hij zijn hobby serieus te nemen. En met succes: zijn foto's werden al snel gepubliceerd in National Geographic. Wat maakt zijn stijl zo bijzonder? Marsel houdt van rustige beelden, met veel aandacht voor lijnen, vormen en compositie. “Ik houd van uitgebalanceerde beelden met zo min mogelijk afleidende elementen.”

Voor beginners is dat een waardevolle tip: een foto wordt vaak sterker als je storende elementen weglaat en goed let op de opbouw van je beeld.

Geen makkelijke start

Toen Marsel begon, was het geen ideale tijd om natuurfotograaf te worden. Stockfotografie – waar veel fotografen toen geld mee verdienden – werd ineens spotgoedkoop “Toen ik de overstap maakte, had ik geen idee hoe ik geld moest verdienen met natuurfotografie,” vertelt hij eerlijk. “Het was de periode waarin de microstock werd gelanceerd.” Tegelijkertijd werd digitale fotografie steeds toegankelijker, waardoor er veel meer concurrentie kwam. Voor een natuurfotograaf, die niet zoals een persfotograaf elke dag iets nieuws kan schieten, was het extra lastig.Maar Marsel had een idee. Een creatief portfolio

Samen met Daniella maakte hij een plan: ze wilden een jaar lang reizen en fotograferen in Afrika en Amerika. Maar dat kostte zo’n 1,5 ton – geld dat ze niet hadden.De oplossing? Ze maakten er een project van: een boek over luxe safarilodges. “In de reclamewereld is de gouden regel: ‘als je iets weggeeft, heeft het geen waarde.’ Daarom vroegen we lodges om ons 3.000 dollar te betalen. In ruil daarvoor fotografeerden we hun accommodatie, activiteiten en gerechten. Ook kregen ze een plek in het boek.” Zo konden ze gratis verblijven, én tegelijk hun portfolio opbouwen. Een slimme aanpak, die beginnende fotografen ook kunnen vertalen naar eigen projecten: denk creatief!

Doorbreken met prijzen

Na de publicatie stuurde Marsel zijn werk in naar fotowedstrijden. Niet alleen voor de eer – het was vooral een manier om op te vallen. “Het was mijn manier om een voet tussen de deur te krijgen bij magazines en reclamebureaus."En het werkte. Binnen een jaar werden drie van zijn foto’s gepubliceerd door National Geographic. Zijn naam was gevestigd – en zijn inbox stroomde vol met vragen van mensen die wilden weten waar hij die foto’s had gemaakt. Dat bracht hem op een nieuw idee: fotografiereizen organiseren.

Camera Nikon D3S | Sluitertijd 1/80s | Diafragma f/11 | ISO 200

Van beeldmaker tot reisleider

Marsel begon reizen te organiseren voor mensen die ook zulke foto's wilden maken. Tegenwoordig is dat heel normaal, maar toen was het nog bijzonder. “Nu doet iedereen dat, maar in die jaren gebeurde het nauwelijks. Daar heb ik veel profijt van gehad: we hebben nu een grote trouwe klantenbase waardoor we niet bang hoeven zijn voor concurrentie.” Sommige deelnemers hebben al 25 reizen met Marsel en Daniella gemaakt. Ze runnen het bedrijf samen, net als vroeger in de reclame. Marsel richt zich op de creatieve kant, Daniella op organisatie en communicatie.

Zelfportret in de moerassen van het Atchafalaya Basin, Texas, USA.

Camera Nikon D4S | Sluitertijd 1/200s | Diafragma f/16 | ISO 400

Fotograferen met gevoel voor vorm

Wat Marsels werk bijzonder maakt, is zijn benadering van dierenfotografie. Hij kijkt niet alleen naar het dier, maar naar het hele beeld. “Je hebt grofweg twee soorten dierenfotografen. De ene soort kiest voor de biologische insteek, de andere benadert dieren vanuit de artistieke hoek. Ik hoor tot die laatste soort. Vorm en compositie zijn voor mij vaak belangrijker dan de dieren.”

Voor beginners betekent dit: let op het landschap, de lijnen, de lichtval. Gebruik het dier als onderdeel van je compositie – niet als enige focuspunt.

Camera Nikon D800 | Sluitertijd 1/160s | Diafragma f/5.6 | ISO 1600

Praktische tips van Marsel om natuurfotograaf te worden

Tijdens zijn reizen geeft Marsel veel tips. Eén daarvan: focus niet alleen op het dier, maar kijk vooral naar de achtergrond. “De achtergrond is vaak belangrijker dan de voorgrond. Je kunt nog zo’n mooi dier voor je lens hebben, je foto is niets waard als de achtergrond vol afleidende elementen zit.”

Een andere tip: pas je standpunt aan het dier aan.

“Een vogel kun je bijvoorbeeld beter niet fotograferen terwijl hij recht in de lens kijkt. Je mist dan de vorm van de snavel terwijl die juist zo kenmerkend is voor vogels.” En apparatuur? Dat is volgens Marsel niet het belangrijkste: “Met een flutcamera van vijftig euro maak ik dezelfde foto’s. Je hebt dan uiteraard wat meer onscherpte en ruis, maar het zal geen wezenlijke invloed hebben op je eindresultaat.”

Deze zeldzame foto van een ijsbeer op een enorme blauwe ijsberg fotografeerde Marsel vanaf een Zodiac in Svalbard. De foto werd later gepubliceerd in National Geographic.

Camera Nikon D850 | Sluitertijd 1/2500 Diafragma f/11 | ISO 80

Veilig en slim op pad

Marsel fotografeert bijna altijd vanuit een voertuig, dat is veiliger en zorgt ervoor dat dieren minder snel wegvluchten. “Een lokale gids kent het gebied tot in detail en weet precies welke dieren wanneer te zien zijn.” Een gids helpt je bovendien aan betere plekken en meer kennis van het gedrag van dieren. Zeker voor beginners is dat een aanrader. “Dieren associëren mensen met jagers en stropers. Daarom slaan ze op de vlucht. Aan voertuigen zijn ze gewend. Zolang je in de auto blijft, kun je ze rustig fotograferen.”

Een stapje voor op de rest

Het bedrijf van Marsel en Daniella loopt goed. Om te voorkomen dat anderen hun reizen kopiëren, houden ze nieuwe bestemmingen eerst geheim. “Op die manier hebben we een kleine voorsprong en duurt het even voordat andere organisaties ons pad volgen.” Sommige reizen zijn bijna niet te kopiëren. Zoals hun tocht door een afgelegen deel van Algerije: “Het is een van de meest succesvolle reizen en een plek waar ik prijswinnend beeld schoot. Maar je moet de juiste lokale organisaties kennen om toestemming te krijgen. Tot nu toe is dat geen enkele andere partij gelukt.”

Boekentip: MOTHER — A Tribute To Mother Earth

Marsels nieuwste boek is een eerbetoon aan de natuur. In MOTHER vind je zijn mooiste foto's van de afgelopen twintig jaar, met toelichting en EXIF-gegevens (zoals sluitertijd en diafragma) bij elke foto. Super leerzaam als je wilt weten hoe hij zijn beelden maakt.

Marsel van Oosten (1967)

Marsel van Oosten is een Nederlandse fotograaf gespecialiseerd in natuur- en wildlifefotografie. Zijn foto’s worden over de hele wereld gebruikt en zijn te vinden in galerieën, tentoonstellingen en musea. Hij is overall winnaar van de competities Wildlife Photographer of the Year en Travel Photographer of the Year. Samen met zijn vrouw Daniella organiseert hij vanuit hun woonplaats in Zuid-Afrika fotoreizen over de hele wereld. 

www.squiver.com  

Foto © Awi Rabelista