Geluid opnemen met filmen: Zo doe je het

DIt artikel is gebaseerd op een artikel van DIGIFOTO Pro 3.2025

Hier lijkt het wel alsof de camera oorwarmers op heeft, maar op zich is het een effectieve en goedkope manier om het geluid van de ingebouwde microfoons bij buitenopnamen aanzienlijk te verbeteren.

Geluid opnemen met filmen wat je camera wel (en niet) kan 

Alle moderne camera’s bieden de mogelijkheid om geluid in redelijke kwaliteit op te nemen. Zelfs mp4-bestanden leveren al best aardige geluidskwaliteit op, en andere bestandsformaten doen dat vaak nog beter. Maar bij het filmen met geluid heb je lang niet altijd controle over het volume. Je moet een veilige marge aanhouden: als die marge te ruim is, krijg je ruis; is die te krap, dan kan het geluid vervormen bij harde klanken. Daar komt bij dat de kwaliteit wordt beperkt door de beperkte dynamiek van de voorversterker (pre-amp) en de omzetter (DA-converter) in de camera. 

Een ander voordeel is dat bijna alle camera’s standaard een of zelfs twee ingebouwde microfoons hebben. Dat is vooral handig om je geluid later te kunnen synchroniseren met externe opnames. Maar voor het echte geluid zijn deze microfoons meestal niet goed genoeg. Ze zijn klein, ingebouwd in de behuizing, en daardoor gevoelig voor bijgeluiden, zoals de scherpstelmotor van het objectief, het indrukken van knoppen of zelfs je eigen ademhaling, hoest of nies. 

Daar komt nog iets bij: het opnamestandpunt van geluid is belangrijker dan veel mensen denken. Geluid opnemen met filmen is namelijk driedimensionaal - zeker als je in stereo opneemt. Je hoort niet alleen of iets links of rechts is, maar ook hoe ver weg het is en soms zelfs hoe hoog het klinkt. Dat biedt veel creatieve mogelijkheden, maar niet met de microfoon die in de camera zelf zit. 

Wat kun je dan wél doen? 

Gelukkig zijn er drie manieren om je video toch van goed geluid te voorzien: 

• Voeg achtergrondmuziek toe. 
• Sluit een betere microfoon aan op je camera. 
• Neem geluid apart op met een externe recorder. 

1. Achtergrondmuziek toevoegen 

Voor documentaires, interviews of vlogs waarbij het originele geluid niet bruikbaar is, kun je eenvoudig muziek toevoegen. Op internet is veel rechtenvrije muziek te vinden, soms gratis, soms voor een klein bedrag. Kies wel zorgvuldig. Popmuziek klinkt al snel druk, en smaken verschillen enorm. Klassieke muziek lijkt misschien een gewaagde keuze, maar het wordt in de meeste films juist veel gebruikt – en vaak als ‘filmmuziek’ ervaren. Denk wel goed na: een Wagner-opera past zelden, maar orkestmuziek of pianomuziek werkt vrijwel altijd. De muziek moet de beelden ondersteunen. Dat wordt vooral bepaald door het ritme, dat moet aansluiten bij je film en je montagestijl. 

2. Gebruik de geluidsingang van je camera 

Vrijwel alle camera’s hebben een aansluiting voor een externe microfoon voor video. Je kunt hier een goede richtmicrofoon of lavalier (dasspeldmicrofoon) op aansluiten. Richtmicrofoons zijn handig als je op een afstand filmt, bijvoorbeeld bij interviews of wildlife. Houd er wel rekening mee dat ze mono opnemen, wat het geluid minder ruimtelijk maakt. 

Lavalier-microfoons zijn klein en worden vaak gebruikt bij interviews of presentaties. Je bevestigt ze op kleding dicht bij de mond, waardoor stemmen helder klinken. Vaak kun je fantoomvoeding (de stroomvoorziening voor microfoons) via het cameramenu inschakelen, tenzij de microfoon zelf een batterij heeft. 

Gebruik bij voorkeur microfoons van een goed merk, zoals Sennheiser. Je kunt de geluidsingang van je camera ook gebruiken om een draadloze ontvanger aan te sluiten, bijvoorbeeld met meerdere microfoons tegelijk. In dat geval is het vaak wél mogelijk om het volume goed in te stellen, en vormt de beperkte dynamiek van de camera-ingang minder een probleem. 

In een afgesloten ruimte hoeft de microfoon niet ver van de camera af te staan, maar zorg er wel voor dat hij zo dicht mogelijk bij de spreker zit – dat maakt een groot verschil in klank. 

De Tascam CA-XLRd-AN XLR voedt het signaal van twee kanalen direct aan de lijningang van de camera. De richtmicrofoon op de foto kan dus nog gecombineerd worden met (of met wat trucs) meer andere microfoons.

3. Externe geluidsopname: het beste resultaat 

De beste manier om goed geluid op te nemen, is via een externe recorder. Apparaten zoals de Zoom F3 of de Tascam FR-AV2 hebben dubbele (32 bit) voorversterkers, XLR-ingangen én fantoomvoeding. Je sluit eenvoudig één of twee microfoons aan en kunt opnemen zonder vooraf het volume exact te hoeven instellen – de recorder vangt het hele volumeverschil op. Bij de Tascam kun je zelfs een vertraging instellen voor één van de ingangen, zodat je beide sporen perfect synchroon krijgt. 

Beide recorders hebben hun eigen stroomvoorziening, maar kunnen ook via een USB-C-kabel gevoed worden. Werk je binnen, dan kun je ook een laptop gebruiken met een USB-audio-interface, bijvoorbeeld uit de Focusrite Scarlett-serie. 

Neem je tegelijkertijd geluid op met de microfoon van je camera? Gebruik dat dan als referentie om later je externe geluid netjes te synchroniseren met het beeld. In videobewerkingsprogramma’s zoals Adobe Premiere kun je dat automatisch laten doen – al werkt dat niet altijd foutloos. Handmatig synchroniseren via de golfvormen van het geluid op je tijdlijn werkt meestal prima. 

Dit is trouwens ook dé manier om de beelden van meerdere camera’s met elkaar te synchroniseren – tenzij je met een timecode werkt. 

En nog iets belangrijks: geluid klinkt vrijwel altijd beter als je het opneemt in de buurt van wat of wie je filmt. Dus probeer zo dicht mogelijk bij de geluidsbron te blijven. 

Met de Tascam FR-AV2 of de Zoom F3 heb je op locatie twee gebalanceerde microfooningangen en kun je desnoods dagen geluid opnemen.

Windgeluiden en 'dode katten' 

Je hebt ze vast wel eens gezien: pluizige hoezen over microfoons, die eruitzien als een dode kat. Die windkappen – in het Engels vaak letterlijk 'dead cats' genoemd – helpen enorm bij het onderdrukken van windgeruis. Sommige camera’s en microfoons hebben ook een high-pass filter, waarmee lage frequenties automatisch worden weggefilterd. Dat helpt tegen bromgeluiden en trillingen, maar haalt ook nuttige lage tonen weg. Een goede windkap laat die lage tonen wél door – en is dus vaak de betere optie. 

Bewerken van je geluid 

Bijna elk opgenomen geluid kun je nog verbeteren in de nabewerking. Gratis programma’s zoals Audacity, of Adobe Audition (als je een Adobe-abonnement hebt), geven je veel controle. Zorg dat het volume niet te zacht of te wisselend is. Iets meer bas (lage tonen) maakt je geluid vaak warmer. En als je de frequenties rond 3000 tot 4000 Hz iets omhoog haalt, wordt spraak beter verstaanbaar. 

Beluister je eindresultaat niet alleen via een koptelefoon, maar ook via luidsprekers. Wat goed klinkt op je hoofdtelefoon, kan namelijk tegenvallen op een laptop of tv. 

🎧 Nabewerking: het geluid finetunen

Bijna elk geluid kun je verbeteren in de montage. Gebruik bijvoorbeeld:

Audacity (gratis)

Adobe Audition (onderdeel van Adobe-abonnement)

Let op:

• Zorg voor constante volumes – niet te zacht of schommelend.
• Versterk eventueel de lage frequenties voor warmere klank.
• Verhoog de 3000–4000 Hz-frequenties voor heldere spraak.
• Test op meerdere apparaten – niet alleen met je koptelefoon.

🎧 Wat goed klinkt op een headset, kan tegenvallen op een laptop of tv.

Op dit screenshot uit Adobe Premiere Pro zien we twee beeldtracks en drie geluidskanalen. Duidelijk is te zien hoe ze op basis van de visuele weergave van het geluid gesynchroniseerd kunnen worden. Zijn er korte harde geluiden (zoals bij het begin van applaus of wanneer je zelf even in je handen klapt) dan wordt het wel heel eenvoudig om exact te synchroniseren. Let ook op de groene ‘M’s: die geven aan dat twee van de drie geluidskanalen ‘mute’ zijn, dus niet gebruikt worden – behalve dan om te synchroniseren natuurlijk. Het geluid dat wel te horen is (A2) had ik bij deze concertregistratie apart opgenomen met vier microfoons en een laptop en die weer tot één stereo-kanaal gemixt in Adobe Audition.

Tot slot 

De ingebouwde microfoons van je camera leveren om meerdere redenen geen goed geluid. Maar gelukkig zijn er allerlei manieren om dat op te lossen. Door een externe microfoon te gebruiken, een aparte recorder in te zetten of slim achtergrondmuziek toe te voegen, maak je jouw video veel professioneler. En vergeet niet: geluid is driedimensionaal en moet passen bij het beeld. Besteed er dus net zoveel aandacht aan als aan je compositie of belichting.

Meer tips vind je in ons artikel over geluid opnemen bij video voor de hybride fotograaf