Fotografeer de maansverduistering van aanstaande vrijdag

Amy Schutte 1520
Komende vrijdag wordt een latertje, want er is een bloedmaan te zien in Nederland! De weersverwachting werkt - vooralsnog - goed mee, dus dit fenomeen wil je fotograferen. Fotograferen met weinig licht is niet eenvoudig, maar met deze tips helpen we je op weg!

Wat is een maansverduistering en bloedmaan?

De maan geeft zelf geen licht. Het licht dat wij zien op de maan is eigenlijk het zonlicht dat door de maan gereflecteerd wordt, zoals je misschien nog weet van school. Een maansverduistering of eclips gebeurt als de aarde precies tussen de zon en de maan in komt te staan. De maan beweegt zich dan door de schaduw van de aarde en daardoor valt er geen direct zonlicht meer op het maanoppervlak. Het zonlicht dat langs de aarde schijnt, wordt door de dampkring afgebogen naar de maan. Omdat rood licht het beste wordt afgebogen kleurt de maan tijdens de eclips bloedrood: een bloedmaan. Die van aanstaande vrijdag is extra speciaal, want het wordt de langste volledige maansverdustering van de eeuw. Als de maan om 21.33 uur opkomt in Nederland is hij al verduisterd, maar doordat het dan nog te licht is zal hij niet goed te zien zijn. Maar om 22.22 uur, tijdens de maximale eclips, is het zeker donker genoeg om het schouwspel van de bloedrode maan te kunnen zien. De totale eclips eindigt om 23.14 uur. In totaal duurt het dus een uur en drie kwartier; de langste maansverduistering van de 21ste eeuw.

Handmatig

Omdat er weinig licht is, kun je de autofocus niet gebruiken. Deze is gebaseerd op contrast, en zou dus steeds blijven zoeken. Stel scherp op de maan met behulp van LiveView, of op oneindig (meestal het uiterste scherpstelpunt op je ring). Maak wat testfoto’s en zoom in op je LCD scherm om te kijken of de maan mooi scherp is. Ook je belichtingsinstellingen zul je handmatig moeten maken. Doordat de maan langzaam verduistert, heb je ook steeds minder licht.

ISO

Bestudeer eventueel de belichtingsdriehoek. Je ISO maakt de camera lichtgevoeliger, maar geeft op een gegeven moment ruis. Bij welke ISO instelling dat is, is afhankelijk van het cameramodel. Over het algemeen geldt, hoe beter de camera, hoe hoger je de ISO kan zetten zonder dat er ruis is. Kwestie van uitproberen, bij weinig licht.

Sluitertijd

Door de sluitertijd langer te zetten, wordt je sensor langer belicht en krijg je dus een lichtere foto. Maar de aarde én de maan bewegen, dus op een gegeven moment ga je die beweging zien: de maan wordt dan onscherp. Wat de maximale sluitertijd is voordat je bewegingsonscherpte krijgt, is afhankelijk van het objectief dat je gebruikt. Met de regel van 500 kan uitgerekend worden hoe lang je maximale sluitertijd kan zijn voor een scherpe foto. De regel is als volgt: maximale sluitertijd in seconden = 500 gedeeld door de brandpuntsafstand die vermenigvuldigd is met de cropfactor.

Enkele voorbeelden:

  • 200mm op fullframe: 500/(200 x 1) = 2,5 seconde
  • 400mm op fullframe: 500 / (400 x 1) = 1,25 seconde
  • 200mm op 1,6 crop: 500 / (200 x 1,6) = 1,5 seconde
  • 400mm op 1,5 crop: 500 / (400 x 1,5) = 0,8 seconde
  • 100 mm op 1,5 crop: 500 / (100 x 1,5) = 3,3 seconde

Diafragma

Het diafragma kun je het beste zo instellen zoals je dat bij landschapsfotografie doet. Bijvoorbeeld ergens tussen de f/8 en f/11.


Objectief

Omdat de maan ver weg staat (open deur) heb je een objectief met een lange brandpuntsafstand nodig. Hoe groter de maan in beeld is, hoe beter de verduistering te zien is. Ga dus voor een 200mm of meer. Heb je alleen een objectief met een kortere brandpuntsafstand? Dan zul je achteraf waarschijnlijk wat moeten bijsnijden. Je fotografeert in slecht licht, dus een statief is noodzakelijk om een scherpe foto te maken. Gebruik een afstandsbediening (of eventueel zelfontspanner).

Witbalans

Zet je witbalans ook op handmatig handmatig op 5000 Kelvin, of daglicht. Op die manier blijft de kleurtoon van de foto constant en reageert je automatische witbalans niet op het rood worden van de maan. Als de camera dit gaat bijstellen is het effect weg. Instellingen

Bijstellen

Omdat tijdens een eclipse het licht steeds verandert, zul je dit moeten bijstellen. Kijk tot wanneer een langere sluitertijd acceptabel is voor een scherp beeld, verhoog anders de ISO. Let goed op: als de maan uit de verduistering komt, is het verschil tussen de lichte delen en de delen die nog verduisterd zijn erg groot. Pas op voor overbelichting! Fotografeer in RAW zodat je nog zoveel mogelijk kanten op kunt in de nabewerking.

afbeelding van Amy Schutte

Amy Schutte | Redacteur

Bekijk alle artikelen van Amy