Ken je de scherptediepteknop al?

Amy Schutte 1232
Je camera zit boordevol knopjes en functies, die je waarschijnlijk lang niet allemaal gebruikt. Kende je bijvoorbeeld de scherptediepteknop, ook wel scherptedieptecontroleknop genoemd al?

Deze scherptediepteknop is te vinden op veel DSLR modellen en zit vaak in de buurt van de lensvatting en kan een handig middel zijn om te kijken wat de scherptediepte in de foto uiteindelijk gaat worden. 

Wat is scherptediepte ook alweer?

Scherptediepte is het gebied in je foto dat scherp is, het scherptevlak. Het gedeelte voor het punt waarop je scherp stelde en het gedeelte achter dat punt kan scherp of onscherp zijn. Is er een klein gedeelte van de foto scherp (en de voor- of achtergrond dus onscherp), dan spreek je van een kleine scherptediepte. Dit wordt vaak gebruikt voor portretten. Is juist een groot gedeelte van de foto scherp (dus ook de voor- en achtergrond), dan spreek je van een grote scherptediepte. Dit wordt vaak gebruikt voor landschapsfotografie. De scherptediepte wordt bepaald door de brandpuntsafstand van het objectief, de afstand tot het onderwerp en de diafragma opening.

Hoe werkt de scherptediepteknop?

Wanneer je op een DSLR je belichtingsinstellingen maakt, sluit het diafragma zich nog niet naar de ingestelde f/waarde. Dat gebeurt pas op het moment dat je de sluiter indrukt. Daarom is het niet mogelijk om de daadwerkelijke scherptediepte te zien, en dus te bekijken welk deel van je foto daadwerkelijk scherp is (bij veel systeemcamera’s is dit wel het geval). Immers, vooral met een kleine scherptediepte is het belangrijk om te weten tot waar de scherpte precies reikt. Daar is de ‘depth of field preview button’ voor in het leven geroepen. De knop zit op de meeste modellen, in de handleiding kun je vinden waar precies. Op het moment dat je het knopje indrukt, zal het diafragma de daadwerkelijke grootte aannemen. In de zoeker wordt je foto nu donkerder, maar nu kun je zien tot waar de scherpte ligt. Om je te helpen kun je een doek of jas over je hoofd trekken, zodat je beter kunt kijken door de zoeker en het omgevingslicht minimaliseert. 

Aan de slag

Om de scherptediepteknop eens uit te proberen, kun je het beste in Aperture Priority mode (Av) beginnen. Stel eerst de grootste diafragmaopening in die je objectief toelaat (bijvoorbeeld f/3.5), druk de scherptediepteknop in en houdt deze vast. Kijk ondertussen door je zoeker of in LiveView. Draai het diafragma langzaam meer dicht, in stapjes, door een groter f/getal te kiezen. Kijk wat er gebeurt met de scherptediepte. Kijk steeds wat er gebeurt wanneer je de knop indrukt. Voor onderwerpen met weinig licht zal het moeilijk zijn om de scherptediepte te bepalen met deze knop, maar over het algemeen weet je nu precies hoe de foto eruit zal komen te zien.

Natuurlijk kun je, met hedendaagse DSLR’s, de scherpte ook gemakkelijk achteraf controleren, op je scherm. Maar, wanneer je de scherptediepteknop in je workflow opneemt, kun je het net zo gemakkelijk vooraf doen, waardoor je geen mogelijke fotomomenten mist.

afbeelding van Amy Schutte

Amy Schutte | Redacteur

Bekijk alle artikelen van Amy