Compositie maakt een foto sterk

Compositie is letterlijk: het ordenen van bepaalde elementen volgens een vooraf bepaalde strategie. Met een goede compositie trek je de kijker als het ware de foto in, en leid je zijn of haar blik naar het onderwerp in de foto toe. Belangrijk dus.

Regels voor compositie

Compositie in fotografie kent een aantal ‘regels’. De meest bekende, en de meest toegepaste regel, is de regel van derden. Denkbeeldig wordt het kader in drie vlakken verdeeld, zowel horizontaal als verticaal. De belangrijkste elementen van je onderwerp worden op zo’n lijn, of op de kruising van twee lijnen geplaatst. Een landschapsfoto geeft bijvoorbeeld een prettig geheel als de horizon op een van de horizontale ‘derden’ ligt. Of een portret met het oog in de scheidslijn van twee van die denkbeeldige derde-lijnen. Er zijn nog meer compositieregels, die handig zijn om te weten en bewust toe te kunnen passen.

Scherptediepte

Je kunt scherptediepte ook gebruiken om structuur in je foto aan te brengen en de kijker te leiden. Door een groot diafragma en daarmee een kleine scherptediepte te kiezen, is maar een klein gedeelte van de foto scherp. Hiermee kun je je onderwerp  als het ware losmaken van de omgeving. In sommige gevallen werkt dit heel goed, vooral als er niet teveel ‘rommel’ dichtbij het onderwerp is. Probeer, voordat je een foto maakt, voor je te zien hoe het resultaat wordt bij verschillende camera instellingen.

Zichtlijnen

Zichtlijnen nemen de blik van de kijker mee de foto in, en leidt ze naar een bepaald punt. Zichtlijnen zijn letterlijk lijnen die door de foto lopen. Het kan bijvoorbeeld een hekwerk zijn, belijning op een weg of een rivier. Het lijkt eenvoudig om met zichtlijnen te werken, maar ze zijn niet altijd voorhanden en soms is het moeilijk voor je te zien hoe de foto eruit gaat zien. Neem je tijd om zichtlijnen te ontdekken en om je compositie er omheen te maken. Probeer er een paar uit, wees niet te snel tevreden.

Sluitertijd inzetten voor compositie

Ook sluitertijd kun je compositioneel gebruiken. Door je sluitertijd te verlagen, komen soms lijnen en vormen tevoorschijn die je niet ziet wanneer je de beweging zou bevriezen. Denk aan beweging in rivieren, stroompjes maar ook auto’s, vooral in het donker. Zo kun je zelf zichtlijnen creëren, of in elk geval de structuren in beeld brengen die er op het oog misschien niet eens zijn.

Kader binnen kader

Een hele fijne compositietechniek, die wat oefening vereist, is het zoeken naar een kader binnen je kader. Dit kan een natuurlijk kader zijn, bijvoorbeeld een omlijsting van takken of bladeren, waardoor je een blik krijgt op het onderwerp. Het kan ook een kader van een gebouw zijn, een raam of deur of een mooie, oude poort bijvoorbeeld. Probeer hier met een kleine diafragmaopening te werken, zodat zoveel mogelijk scherp is in de foto. Door met een poosje met kaders te werken, krijg je er vanzelf meer oog voor. Kwestie van oefenen dus.

 

• Lees ook: Compositie tip: een kader binnen een kader
• Lees ook: Compositie maken? Gebruik de checklist!