Optische of elektronische zoeker?

Een optiek is een lenzenstelsel, een optische zoeker bestaat daarom uit een of meerdere lens-elementen. Daarbij kun je onderscheid maken tussen zoekers die het objectief van de camera gebruiken en zoekers die een eigen optiek hebben.

Spiegelreflexcamera's tonen in de zoeker, via een prisma en een spiegel, het beeld wat door het objectief gevormd wordt

De eerste soort kom je tegenwoordig het meest tegen, vooral in spiegelreflexcamera's. Via een prisma en een spiegel kijk je door de lens van de camera. Dat is handig, zo zie je precies op welk punt je scherp stelt. Ook zie je (vrijwel) exact wat er wel en wat er niet in beeld komt.

Zoeker met een eigen optiek kom je tegenwoordig niet veel meer tegen. Sommige geavanceerde compactcamera's zoals de Canon G12 en Fujifilm X10 hebben ze, net als de Leica M9 en de Fujifilm X100. Ook kun je voor sommige compacte systeemcamera's losse optische opsteekzoekers aanschaffen. Zo'n optische zoeker met een eigen optiek laat nooit exact zien wat er op de foto verschijnt maar heeft altijd een bepaalde afwijking.

Leica gebruikt al sinds jaar en dag een optische zoeker voor haar M-camera's. Omdat deze zoeker een eigen optiek heeft, zie je nooit exact hetzelfde als wat het objectief van de camera registreert

Elektronische zoeker

Een elektronische zoeker is niets meer of minder dan een beeldscherm, waarop je direct het beeld ziet wat de sensor op dat moment registreert. Feitelijk is het lcd-scherm van een compact-camera of een camera-telefoon dus ook een elektronische zoeker.

Toch wordt de term, ook door ons, voornamelijk gebruikt voor een klein lcd-schermpje dat in een zoekerhuis wordt geplaatst. Zo lijken de SLT-modellen van Sony bijvoorbeeld op een standaard spiegelreflexcamera, maar zie je, als je door de zoeker kijkt, een digitaal beeld. Ook kun je voor een aantal camera's een losse elektronische zoeker kopen. Deze schuif of klik je boven op de camera en ook hier is de zoeker een aanvulling op het grote lcd-scherm achterop.

Sony's SLT-modellen lijken op een gewone spiegelreflexcamera, maar de zoeker is niet optisch, maar elektronisch

Elektronische zoekers hebben een aantal grote voordelen. Zo zie je exact welke uitsnede de foto heeft als je afdrukt, maar je kunt ook de scherpte en de belichting al zien voordat de daadwerkelijke foto wordt gemaakt. Andere hulpmiddelen, zoals een elektronische waterpas of een histogram kunnen ook in de zoeker worden weergegeven.

Voor veel mensen heeft een elektronische zoeker ook een groot nadeel: het kijkt minder 'prettig' dan een optische zoeker. Of je dit zelf ook een nadeel vindt is vooral een kwestie van proberen. Ook kan er een groot kwaliteitsverschil zitten in zoekers. De ene zoeker heeft een veel hogere resolutie dan de andere en ook gaan sommige zoekers veel beter om met snelle bewegingen.

Elektronische zoekers heten in het Engels 'electronic viewfinders'. Omdat elektronische zoeker een vrij lang begrip is, wordt dit wel eens afgekort met 'evf'.