Basiscursus: Aan de slag met macrofotografie voor 10 euro!

Macrofotografie opent een hele nieuwe wereld: die van minuscule details die je met het blote oog niet kunt waarnemen. Het is de wereld waarin insecten domineren en zelfs de meest alledaagse voorwerpen opeens indrukwekkende onderwerpen vormen voor je foto's. Het is ook een wereld die pas voor je open gaat wanneer je jezelf trakteert op een macrolens. Toch...?!

Om dit soort foto's te maken heb je helemaal geen speciale uitrusting nodig, we gebruikten een Olympus Pen, een 14-42mm-kitlens en wat tape.

Gaffertape

Nee, er is een manier om ook met een heel bescheiden budget -pak hem beet 10 euro plus je eigen camera met verwisselbare lens- al aan de gang te gaan met macrofotografie. Het enige wat je nodig hebt is lichtdicht tape, bij voorkeur gaffertape. Dit lijkt op ducttape met het verschil dat gaffertape geen lijmresten achterlaat wanneer je het weer loshaalt. Je kunt dit soort tape kopen bij foto- en theaterwinkels, het bekendste merk is Nichiban.

Je camera omtoveren tot macrocamera is heel simpel, je schroeft simpelweg de lens van je camera en houdt deze achterstevoren weer tegen je camera aan. Omdat je lens niet blijft zitten komt hier de gaffertape om de hoek kijken. We hebben een dun stukje tape gebruikt omdat je dan nog steeds de zoomring kunt gebruiken. Deze lens heeft jammer genoeg een elektrische scherpstelling, die kunnen we dus niét gebruiken tijdens het fotograferen.

Zoomen

Wat je snel zult merken is dat zoomen omgekeerd werkt. Wij gebruiken een 14-42mm-kitlens voor micro four thirds en de grootste vergroting heb je op 14mm. Zoom je naar 42mm, dan zoom je niet in maar juist uit. Je hebt dus niet alleen je lens omgekeerd, maar ook de zoom! Omdat we niet kunnen scherpstellen met de scherpstelring, gebruiken we de zoom een beetje om scherp te stellen, gecombineerd met het iets naar voren of naar achteren bewegen van de camera. Niet ideaal, maar het is helaas een van de beperkingen.

De bovenste foto is gemaakt op 42mm, de onderste op 14mm. Hoe meer groothoek als je lens goed om op je camera zit, hoe meer macro wanneer je de lens omdraait.

Diafragma

Een andere beperking is dat je niet je diafragma kunt gebruiken. Ook deze gaat bij vrijwel alle camera's elektronisch en staat volledig open wanneer je de lens losschroeft. Daardoor heb je een heel kleine scherptediepte en is dus maar een heel klein deel in je foto scherp. Heb je een Nikon of een Pentax, dan heb je geluk. Deze merken maken nog gebruik van een mechanisch diafragma. Deze staat volledig gesloten wanneer je de lens losschroeft, maar met een klein stukje karton kun je deze bijvoorbeeld half open zetten. Hoe dikker het stukje karton, hoe groter het diafragma en daarmee hoe kleiner de scherptediepte. Zie de foto hieronder voor de duidelijkheid.

Nikon- en Pentax-lenzen hebben een mechanisch hendeltje voor het diafragma. Met een stukje karton kun je deze half of helemaal openzetten.

Statief

Met ons statief hebben we ook een trucje uitgehaald. We hebben de middenkolom losgehaald en deze ondersteboven in het statief gestoken. Bij veel statieven kan dit door de onderkant van de middenkolom los te schroeven of door de kolom zelf in twee delen uit elkaar te schroeven. Dit kan niet met alle statieven, kijk dus goed hoe jouw statief in elkaar steekt of let erop als je macrofotografie wilt gaan beoefenen en je een statief in de winkel koopt. Door deze constructie kun je je camera ondersteboven aan het statief hangen en heel dicht bij de grond komen. Heeft je camera een kantelbaar schermpje, dan komt dat nu wel heel goed van pas!

Bij dit statief kan de middenkolom in tweeën worden geschroefd en daarna 'verkeerd om' in het statief worden gestoken. Bij sommige andere modellen kun je het onderste stuk van de middenkolom (vaak met een haakje) losdraaien.

Omkeerring

Bij sommige camera's is het lastig om de lens vast te tapen, je kunt dan als alternatief een omkeerring gebruiken. Zo'n ring heeft aan een kant de standaard lensvatting die je in je camera kunt draaien, aan de andere kant zit schroefdraad dat je in het filterdraad van je camera draait. Zo hoef je dus niet meer met tape aan de gang. Let er wel op dat je de ring met de juiste diameter bestelt. Op de achterkant van je lensdop staat de diameter die je moet hebben, bijvoorbeeld 52 of 58mm.

Meer voorbeelden

Een heel klein plantje op ons balkon.

De pixels van onze computermonitor.

De baard van een sleutel.

Haren op de arm van ondergetekende.